انتخابات ترکیه و عامل وضعیت سلامتی اردوغان 

عصرایران؛ مازیار آقازاده - با لغو برنامه های تبلیغات انتخاباتی اردوغان به دلیل وضعیت جسمی او، شایعات و گمانه زنی ها درباره وضعیت سلامتی  رییس جمهوری 69 ساله ترکیه در کانون توجهات مخالفان سیاسی او در داخل ترکیه و نیز رسانه های بین المللی قرار گرفته است.

ماجرا از ناخوش احوالی اردوغان در یک مصاحبه زنده تلویزیونی در روز سه شنبه و ترک موقت جلسه مصاحبه زنده از سوی اردوغان آغاز شد و یک روز بعد شایعه سکته اردوغان و انتقال او به بیمارستان به قدری در فضای شبکه های اجتماعی و رسانه ها پیچید که حتی رسانه هایی همچون بی بی سی ترک نیز با تیتر " آیا اردوغان سکته کرده؟" به آن واکنش نشان دادند.

اما دفتر ریاست جمهوری ترکیه بلافاصله دیشب این شایعات را تکذیب و تاکید کرد حال رییس جمهوری ترکیه در آستانه انتخابات مهم ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه خوب است و او روز پنج شنبه (امروز) به صورت ویدئو کنفرانسی دستور سوخت گذاری نخستین نیروگاه هسته ای ترکیه را صادر خواهد کرد.

اما لغو برنامه های انتخاباتی اردوغان در روز چهارشنبه (دیروز) که شامل لغو سفر انتخاباتی او به استان "مرسین" ترکیه بود، بر شایعات درباره وضعیت جسمی رییس جمهوری ترکیه افزوده است.

هرچند مشاوران و حلقه نزدیک اطرافیان اردوغان با توییت ها و مصاحبه ها تاکید دارند که ناخوشی او در حد یک التهاب معده ناشی از سرماخوردگی بوده، اما لغو برنامه های انتخاباتی او، بازار شایعات و گمانه زنی ها درباره وضعیت جسمی او را داغ کرده است.

ترکیه 17 روز دیگر (14 می 2023 = 24 اردیبهشت 1402) شاهد برگزاری انتخابات مهمی خواهد بود؛ انتخاباتی که بیش از هر زمان دیگر در 2 دهه گذشته که اردوغان در راس هرم قدرت در ترکیه بوده، خاصیت قطبی پیدا کرده و نتایج نظرسنجی ها حاکی از فاصله اندک بین اردوغان و "کمال قلیچداراوغلو" رقیب اصلی انتخاباتی او و حتی پیشتازی رقیب اردوغان در برخی نظرسنجی هاست.

با این حال بسیاری از ناظران مسایل ترکیه معتقدند که شکست دادن اردوغان در انتخابات با توجه به پایگاه مستحکم او در استان های مرکزی آناتولی و طبقات سنتی و محافظه کار ترکیه، بسیار دشوار است و مخالفان او که تحت لوای " میز شش نفره" گردهم آمده اند، اصلا کار آسانی در شکست دادن اردوغان در پیش رو ندارند.

اردوغان طی سال گذشته چند بار با یک ضرب المثل و شعر ایرانی (از فردوسی بزرگ)، اردوگاه مخالفان خود موسوم به "میز شش نفره" ( در زبان ترکی استانبولی: آلتی لی ماسا) را به باد تمسخر گرفته  و تاکید کرده از این میز شش نفره هیچ تصمیم مهم و جدی ای برای آینده ترکیه جز "نشستن و گفتن و برخاستن" های بیهوده، حاصل نخواهد شد.

با این وجود مشکلات اقتصادی پساکرونا، تورم بالا و سوء مدیرت ها در جریان  زلزله اخیر در ترکیه زبان انتقاد مخالفان سیاسی اردوغان از او را بیش از پیش تیزتر کرده و به مخالفان این امید و جسارت را بخشیده که بتوانند دستکم با شرایط قطبی شده فضای سیاسی ترکیه، انتخابات ریاست جمهوری را به مرحله دوم کشیده و بازوی اردوغان را در مرحله دوم انتخابات پیش رو بخوابانند.

در چنین فضایی خبر بیماری و حتی شایعه مشکل قلبی جدی و سکته اردوغان معلوم نیست چه تاثیری در فضای انتخابات آتی ترکیه برجا گذارد؛ گمانه زنی ها در این مرحله از رقابت های انتخاباتی ترکیه می تواند تاثیرات مختلفی بر جایگاه سیاسی اردوغان برجا گذارد و در حالی که ممکن است حتی باعث تحریک طرفداران او برای رای قطعی به اردوغان شود، می تواند امید مخالفان او را نیز تقویت کند؛ چون شاه بیت انتقادات مخالفان اردوغان در سال های گذشته و به ویژه پس از تغییر قانون اساسی ترکیه و ایجاد سیستم ریاستی (به جای پارلمانی) این است که اردوغان یک حکومت "تک نفره" را اداره می کند و تمام امور ترکیه را به نظر و خواست های خود گره زده است.

برای مثال مخالفان می گویند پایین نگه داشتن دستوری نرخ بهره که خواست و نظر اردوغان است، در شرایطی که تورم بالا طی سال های اخیر ارزش لیر ترکیه را در برابر ارزهای خارجی چند برابر کاهش داده، یک سیاست شکست خورده اقتصادی است که تنها با اصرار و "خودرایی" اردوغان و دستور او به روسای بانک مرکزی ترکیه تداوم یافته است.

مخالفان همچنین مدعی اند ریاستی و تک نفره کردن ساختار سیاسی ترکیه منجر به افزایش فساد و خودرایی در ساختار دیوان سالاری ترکیه شده و دموکراسی متکثر و ساختار چند حزبی و آزادی های رسانه ای ترکیه را محدود کرده است.

اردوغان طی انتخابات سال های گذشته ترکیه نشان داده است با اتکا به پایگاه آرای مستحکم خود در بخش استان های آناتولی مرکزی ترکیه و طبقات محافظه کار و ملی گرای ترکیه، با تکیه بر محبوبیت فردی اش بین هواداران، توان شکست دادن ائتلاف احزاب چپ و قومی ( HDP) را داراست.

با این حال بنا به گواه ناظران مسایل ترکیه، انتخابات امسال ترکیه با چاشنی بیشتری از قطبی شدن فضای سیاسی ترکیه همراه شده و این فضای قطبی  شمشیر دولبه ای است که هم می تواند به سود اردوغان کار کند و هم مخالفان او را متحدتر از گذشته پای صندوق آرا علیه او بسیج کند و پربیراه نیست که اگر ادعا شود انتخابات 2 هفته آینده در ترکیه یک همه پرسی درباره کارنامه 2 دهه ای اردوغان در ترکیه است و از این جهت می توان پیش بینی کرد که موافقان و حامیان او با تمام قدرت به پای صندوق های رای خواهند آمد و در سوی مقابل مخالفان اردوغان هم با توانی بیش از گذشته در مقابل او خواهند ایستاد و نتیجه این صف آرایی در فضای قطبی شده ترکیه اگر از سوی احزاب و نخبگان ترکیه کنترل نشود، می تواند حتی منجر به نزاع ها و درگیری های داخلی شود.

بیشتر بخوانید:

«چقدر انتخابات ترکیه خوب است!»/ مهم‌تر از ماندن یا رفتن اردوغان

انتخابات ترکیه و ترجیح ایران: اردوغان یا قلیچدار اوغلو؟

از قیمت پیاز تا سجاده نماز: نبرد سرنوشت ساز برای دموکراسی ترکیه

ترکیه هسته‌ای شد

اولین حضور اردوغان در انظار عمومی پس از شایعات درباره سلامتی او (عکس و فیلم)

وعده های اقتصادی اردوغان برای فرار از شکست در انتخابات ترکیه

قطع مصاحبه زنده اردوغان به دلیل بیماری معده درد عصبی (فیلم)

اردوغان سکته کرد؟

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر